پزشکی

اوردوز ( مصرف بیش از حد مواد مخدر و روان گردان) چیست؟

«اُوِردوز (Overdose)» یا «مصرف بیش از حد (بیش‌مصرفی)» زمانی رخ می‌دهد که فرد مقادیر بالاتر از حد عادی ماده‌ای اعم از داروهای بدون نسخه، داروهای تجویز شده یا داروهای غیرقانونی و مواد مخدر را مصرف کند. اوردوز ممکن است تصادفی یا عمدی باشد. چنانچه فرد مقداری بیش از حد توصیه‌شده پزشکی از یک دارو را مصرف کرده باشد، اوردوز کرده است. 

با این حال، باید توجه داشت که برخی افراد ممکن است نسبت به داروها یا مواد خاصی حساسیت بیشتری از خود نشان داده و با مقادیر پایینی از آن هم دچار مسمومیت شوند. بنابراین ممکن است که حتی با مصرف دوز نرمال یک دارو دچار اوردوز شوند.

نشانه‌های اوردوز شدن

داروهای غیرقانونی و مواد مخدری که برای سرخوشی و نشئگی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممکن است مقادیر بالایی از آن در زمانی که متابولیسم فرد نتواند به‌سرعت دارو را سم‌زدایی و بدن خارج کند موجب اوردوز شود. مواجهه با مواد شیمیایی، ترکیبات گیاهی و سایر مواد سمی که موجب آسیب بدن می‌شوند نیز «مسمومیت» نام دارد. هرچه دوز یا مدت زمان مواجه با این مواد بیشتر باشد، مسمومیت نیز بدتر خواهد بود. دو نمونه بارز از مسمومیت‌ها «مسمومیت با مونوکسیدکربن» و «مسمومیت با قارچ» هستند.

واکنش افراد نسبت به اوردوز متفاوت است. درمان‌های آن نیز با توجه به نیازهای فرد متفاوت هستند. 

اوردوز می‌تواند برای هر فردی در هر گروه سنی رخ دهد. این مشکل در کودکان بسیار خردسال (از سن چهار دست و پا راه رفتن تا حدود ۵ سالگی) و در بین نوجوانان تا اواسط ۳۰ سالگی شایع است. 

دلایل اوردوز دارو

اوردوز یا بیش‌مصرفی به صورت تصادفی بوده یا با سوءمصرف عمدی رخ می‌دهد. اوردوز تصادفی در اثر خوردن یک دارو توسط یک کودک یا فرد بزرگسال (با وضعیت ذهنی نامناسب) اتفاق می‌افتد. یک فرد بزرگسال (به‌ویژه سالمندان یا کسانی که باید داروهای زیادی مصرف کنند) می‌تواند داروی اشتباه یا دوز اشتباهی از دارو را مصرف کند. اوردوز عمدی هم کاملا خودخواسته یا برای سرخوشی بیشتر یا به قصد صدمه زدن به خود است.

 خردسالان ممکن است به دلیل کنجکاوی ذاتی خود به صورت تصادفی دارویی را پیدا کرده و آن را قورت دهند. کودکان کمتر از ۵ سال (به ویژه ۶ ماهه تا ۳ ساله) هر چیزی که پیدا می‌کنند را در دهان می‌گذارند. اوردوز در این گروه سنی معمولا زمانی به‌وجود می‌آید که داروها به صورت تصادفی در دسترس کودکان قرار گیرند. کودکان تازه به راه افتاده، معمولا وقتی داروهایی را پیدا کنند آن را با سایر کودکان تقسیم می‌کنند. بنابراین، در صورت اوردوز یک کودک در زمان حضور سایر کودکان، احتمال مصرف دارو توسط سایر کودکان و اوردوز احتمالی آن‌ها وجود دارد. 

نوجوانان و بزرگسالان نیز برای صدمه زدن به خود با یک یا چند دارو یا ماده مخدر اوردوز می‌کنند. صدمه زدن به خود ممکن است اقدامی آگاهانه برای خودکشی باشد. افرادی که تعمدا و به دفعات اودوز می‌کنند، به بیماری‌های روانی زمینه‌ای ابتلا دارند. بیماری‌هایی که ممکن است قبلا تشخیص داده نشده باشند. 

عوامل خطرساز در اوردوز

چندین عامل می‌تواند خطر اوردوز را افزایش دهد. این عوامل خطر عبارتند از: 

محل نگهداری نامناسب داروها: در صورتی که داروها در محل نامناسبی نگهداری شوند، کودکان کنجکاو می‌توانند به راحتی به آن دسترسی پیدا کرده و آن را در دهان خود بگذارند. همچنین برای کودکان راحت است داروهایی که درب آن‌ها به‌درستی بسته نشده یا دور از دسترسشان نگهداری نشده را مصرف کنند. 

عدم اطلاع یا پیروی نکردن از دستورالعمل‌های برچسب دارویی: حتی افراد بزرگسال نیز در صورت عدم رعایت دستورالعمل‌ها می‌توانند دچار اوردوز شوند. اوردوز تصادفی یا مصرف دوز عادی دارو زودتر از موعد مقرر (با فاصله‌ی زمانی کم) می‌تواند به راحتی منجر به اوردوز شود.

سابقه سوء مصرف یا اعتیاد: سوء مصرف عامدانه داروهای تجویز شده یا استفاده از داروهای غیرقانونی و مواد مخدر نیز می‌تواند فرد را در معرض خطر اوردوز قرار دهد. خصوصا چنانچه این اتفاق غالبا برای فرد رخ دهد یا اینکه اعتیاد پیدا کرده باشد. این خطر در صورت استفاده از چندین دارو، ترکیب کردن مواد مخدر با هم یا مصرف آن‌ها به همراه الکل افزایش می‌یابد. 

سابقه اختلالات روانی: اختلالات روانی نیز از عوامل خطر اوردوز است. افسردگی و افکار خودکشی نیز می‌تواند خطر اوردوز را افزایش دهد. این امر به‌خصوص در صورت درمان نشدن این علائم می‌تواند خطرساز باشد.

نشانه‌های اوردوز

علائم اوردوز ممکن است بسته به فرد، دارو و میزان مصرف متفاوت باشد. با این حال، علائم شایع شامل موارد زیر است:

مشکلات مربوط به علائم حیاتی (دما، نبض، تعداد تنفس، فشار خون) ممکن است و می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. مقادیر علائم حیاتی ممکن است پایین آمده، زیاد شده یا کاملا قطع شود. 

خواب‌آلودگی، گیجی و کما (وقتی فرد نمی‌تواند با محیط اطراف ارتباط برقرار کند) شایع است و در این حالت، چنانچه در اثر استفراغ بخشی از محتویات معده وارد ریه‌ شود، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. 

تعرق  یا عرق سرد یا گرم و خشک شدن پوست. 

درد قفسه‌سینه نیز ممکن است و می‌تواند در اثر آسیب قلبی یا ریوی به‌وجود آمده باشد. تنگی نفس نیز ممکن است رخ دهد. در این وضعیت، تنفس ممکن است سریع، آهسته، عمیق یا کم‌عمق باشد.

شکم درد، حالت تهوع، استفراغ و اسهال نیز امکان‌پذیر است. استفراغ خونی (بالا آوردن خون) یا وجود خون در مدفوع نیز می‌تواند از علائم تهدید کننده زندگی باشد. 

داروهای خاص می‌توانند موجب آسیب‌دیدگی نواحی خاص بدن شوند. 

سایر علائم اوردوز نیز عبارتند از:

از دست دادن هوشیاری

عدم تعادل به ویژه هنگام راه رفتن

آشفتگی و پریشان‌حالی

رفتارهای پرخاشگرانه یا اقدامات خشونت‌آمیز

گشاد شدن مردمک چشم

لرز

تشنج

توهم یا هذیان‌گویی

چنانچه این علائم را داشته باشید یا اینکه آن‌ها در یکی از نزدیکان خود ملاحظه کرده‌اید و مشکوک به اوردوز هستید، باید سریعا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. رسیدن به موقع کمک‌های پزشکی به فرد می‌تواند تفاوت چشم‌گیری در درمان اوردوز داشته باشد. 

نکاتی برای جلوگیری از خودکشی

اگر فکر می‌کنید کسی در معرض خطر صدمه زدن به خود یا به شخص دیگری قرار دارد،‌ بهتر است:

• با شماره ۱۱۵ یا فوریت‌های پزشکی نزدیک محل زندگی خود تماس بگیرید. 

• تا رسیدن کمک همراه فرد بمانید. 

• اسلحه، چاقو، دارو یا سایر اشیائی که ممکن است برای صدمه زدن به کار رود را از دسترس فرد دور نگه دارید.

• به صحبت‌های فرد گوش دهید، و او را هوشیار نگه دارید، اما با او جر و بحث نکنید.همچنین او را مورد سرزنش و ملامت قرار ندهید یا سر او داد نکشید. 

چنانچه خودتان یا یکی از نزدیکان شما قصد خودکشی دارد، بهتر است از مرکز پیشگیری از خودکشی (خط تلفن ۱۲۳) کمک بگیرید. 

جلوگیری از اوردوز

پتانسیل اوردوز انواع مواد مخدر 

اوردوز با هر دارویی ممکن است رخ دهد. با این حال همه‌ی موارد اوردوز کُشنده نیستند. 

دو نوع اصلی مواد مخدر در اوردوز دخیل هستند که شامل محرک‌ها و سرکوب‌کننده‌ها هستند. 

محرک‌ها

محرک‌ها شامل کوکائین، مت‌آمفتامین (در ایران با نام‌های شیشه یا کریستال شناخته‌ می‌شوند) و داروهای محرک تجویز شده مانند داروهای مورد استفاده در درمان اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه مانند ریتالین (Ritalin) و آدرال (Adderall)است. سرکوب‌کننده‌ها نیز شامل الکل،‌ بنزودیازپین‌ها مانند آلپرازولام (Alprazolam)، دیازپام (Diazepam) و لورازپام (Lorazepam) و داروهای ضد افسردگی و مواد افیونی هستند.

مواد افیونی

مواد افیونی عامل اصلی اوردوز در جهان هستند. در واقع تصور می‌شود که مواد افیونی عامل بیش از دو سوم موارد اوردوز باشند. مواد افیونی شامل مسکن‌های تجویزی مانند هیدروکدون استامینوفن (Hydrocodone-Acetaminophen)، اکسی‌کدون (Oxycodone)، کدئین (Codeine)، متادون (Methadone) و مورفین (Morphine) و همچنین تریاک (Opium) و هروئین (Heroin) هستند.  

شبه‌مرفین‌ها

شبه‌مرفین‌ها، به ویژه فنتانیل (Fentanyl)، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز مواد افیونی را افزایش می‌دهند. فنتانیل یک مسکن بسیار قوی است (به‌عنوان یک روش درمانی برای دردهای شدید ناشی از سرطان) که هم به صورت قانونی تجویز شده و هم به صورت غیرقانونی در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شود. دوزهای بسیار کم فنتانیل هم بسیار قوی و کُشنده است و اغلب بدون اطلاع مصرف‌کنندگان به سایر مواد مخدر افزوده می‌شود. در واقع، باید بدانید که قدرت فنتانیل حدود ۱۰۰ برابر مرفین و ۵۰ برابر هروئین است. سرعت اثربخشی این ماده نیز بسیار از مرفین و هروئین بالاتر بوده و به‌سرعت اثر می‌کند.

چه مقادیری موجب اوردوز می‌شود؟

مقادیر یا دوزهایی که موجب اوردوز می‌شود، بسته به عوامل مختلفی متغیر است. در صورت مصرف داروهای تجویز شده، هر مقداری بیش از دستورالعمل پزشکی می‌تواند باعث اوردوز شود. اما در صورت مصرف داروهای غیرقانونی که برای مقاصد تفننی و تفریحی مصرف می‌شوند، هر مقداری می‌تواند موجب اوردوز شود. در واقع، این امر تا حدی به این دلیل است که داروهای غیرقانونی و مواد مخدر تابع یک استاندارد مشخص نیستند و مصرف‌کننده نمی‌تواند از خلوص و قدرت اثر مخدری که مصرف می‌کند اطلاع داشته باشد. 

در داروهای غیرقانونی و مواد مخدر معمولا برای مقاصد خاص از جمله سودآوری بیشتر، مواد افزودنی و ناخالصی‌های زیادی وجود دارد. به این ترتیب، حتی اگر فرد دفعه قبل دوز خاصی از ماده‌ای را بدون هیچ مشکلی مصرف کرده باشد، همان دوز یا مقادیر کمتری از آن می‌تواند دفعه بعد قوی‌تر بوده و باعث اوردوز شود. در مورد فنتانیل، حتی مقادیری به اندازه‌ی سَرسوزن (کمتر از ۲ میلی‌گرم) نیز می‌تواند کُشنده باشد. فنتانیل در اثر تماس و از طریق پوست نیز می‌تواند جذب بدن شود. 

علل اوردوز

داروهای افیونی و سرکوب‌کننده (الکل، آرام‌بخش‌ها و مسکن‌ها) به‌راحتی در کل بدن پیشروی کرده و موجب کُندی سیستم عصبی مرکزی می‌شوند. همین نیز می‌تواند موجب قطع ناگهانی تنفسی یا غش شده و منجر به عوارض قلبی و عروقی شود. 

محرک‌ها نیز با تسریع این فرآیند در صورت اوردوز می‌توانند موجب حمله قلبی یا سکته شوند. حتی اگر اوردوز باعث مرگ شما نشود، باز هم می‌تواند با ممانعت از اکسیژن‌رسانی به مغز به مدت طولانی موجب آسیب‌ مغزی یا کما شوند. 

چنانچه گفته شد، اوردوز در هر فردی نسبت به دیگری تفاوت دارد و آنچه ممکن است برای فردی موجب اوردوز شود ممکن است هیچ مشکلی برای فرد دیگر به وجود نیاورد. موارد زیر می‌تواند در مقادیر و دوزی مصرفی منجر به اوردوز تفاوت‌ها را ایجاد کند: 

سن: هرچه سن بالاتر می‌رود، متابولیسم بدن نیز کم‌تر می‌شود. به این جهت، افراد سالمند ممکن است با مصرف مقادیر کمی از یک ماده یا دارو نیز دچار اوردوز شوند. 

متابولیسم، عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی: بدن هر فرد با دیگری متفاوت است و به طریقه‌ متفاوتی عمل می‌کند. وزن، جنسیت، مشکلات پزشکی و حتی نژادی می‌تواند در تحمل مواد مخدر یا سم‌زدایی و دفع آن موثر باشد. 

نوع دارو و نحوه مصرف: داروهای مختلف به طرق متفاوتی روی بدن اثر می‌گذارند. نحوه مصرف دارو نیز مهم است. به عنوان مثال، مواد مخدر با تدخین (کشیدن)، تزریق و استنشاق (دماغی) می‌تواندن سریع‌تر از خوردن (حب‌کردن) وارد جریان خون شوند. به این جهت، اوردوز می‌تواند با سرعت بیشتری رخ دهد. 

تحمل بدن به مواد: مدت زمان مصرف هر دارو یا ماده‌ مخدری نیز می‌تواند در زمان اوردوز اهمیت داشته باشد. هر چقدر فرد دارو یا ماده مخدری را به صورت منظم‌تر و بیشتر مصرف کرده باشد، بدن نیز سازگاری بیشتری با آن دارد، به این معنی که بدن فرد تحمل بیشتری به آن ماده پیدا کرده و در اثر مصرف مقادیر بیشتری از آن دچار اوردوز می‌شود. 

مصرف ترکیبی: احتمال اوردوز با ترکیب کردن یک دارو یا ماده مخدر با سایر مواد یا الکل افزایش پیدا می‌کند. مواد و داروهای مختلف ممکن است با هم تداخل داشته و موجب مسمومیت حاد شوند. 

مصرف چند مخدر با هم یا الگوی چند مخدری

ترکیب مواد مخدر یا داروها با یکدیگر می‌تواند بسیار خطرناک باشد و خطر اوردوز را به نحو چشمگیری افزایش دهد. سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده بر روی بنزودیازپین‌ها (از میدازولام و تریازولام گرفته تا آلپرازولام، کلونازپام، و لورازپام و غیره) و داروهای افیونی برچسب هشدار جعبه سیاه (بالاترین درجه هشدار) را درج کرده و به مصرف‌کنندگان نسبت به مصرف ترکیبی این داروها با یکدیگر هشدار داده است. در حقیقت، آمارهایی که منتشر شده نشان می‌دهد که در حدود ۳۳ درصد موارد اوردوز منجر به مرگ‌ومیر ناشی از مواد افیونی، یک داروی گروه‌ بنزودیازپین نیز دخیل بوده است.

بنزودیازپین‌ها، الکل و مواد افیونی همگی داروهای سرکوب‌کننده سیستم عصبی مرکزی هستند. وقتی این مواد را با یکدیگر ترکیب کنید، به‌سرعت در مغز و بدن پیشروی کرده و اثربخشی سریعی خواهند داشت. در مجموع تاثیر مصرف ترکیبی از این گروه مواد سریع‌تر از مصرف مجزای آن‌ها است. وقتی الکل با هر ماده مخدر دیگری ترکیب شود، خطرات آن نیز به نحو بسیار چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. 

داروها یا مواد مخدری که به صورت ترکیبی مصرف می‌شوند با تداخل، اثربخشی بسیاری بالاتری دارند. اکثر اوردوزهای کُشنده در نتیجه مصرف ترکیبی رخ می‌دهند. بسیاری از موارد اوردوز با مصرف ترکیبی مواد مخدری مانند هروئین و تریاک به‌همراه داروهای تجویز شده یا مصرف الکل به ‌همراه داروهای بنزودیازپینی مانند کلونازپام، دیازپام و آلپرازولام به‌وجود می‌آید. 

تمام داروهای آرام‌بخش به تنهایی خطر اوردوز بالایی دارند. با این حال، وقتی این داروها توأم با سایر داروها یا مواد مخدر مصرف شوند، خطر اوردوز نیز با توجه به مکانیسم‌های اثربخشی متفاوت این داروها، افزایش پیدا می‌کند. این مکانیسم‌ها مانع از کاهش تنفس یا فعالیت‌های مغزی می‌شوند. ولی وقتی که چندین دارو با هم مصرف شوند این مانع از بین می‌رود. به عنوان مثال، هر چه قدر میزان الکل یا مواد مخدر در بدن شخص بیشتر باشد، به هروئین کمتری برای اوردوز نیاز دارد. از متداول‌ترین نمونه‌های مصرف ترکیبی می‌توان به مصرف توأم شیشه‌ و هروئین یا شیشه به‌همراه مخدرهای دیگری همچون تریاک، متادون و ترامادول اشاره کرد. 

زمان مراجعه به پزشک برای اوردوز

پزشک و کادر درمانی درمانگاه‌ها یا اورژانس‌ها می‌توانند میزان وخامت حال افراد مشکوک به اوردوز را تشخیص دهند. بررسی هرگونه علائم ناشی از اوردوز نیاز به اطلاعات فوری و دقیق در مورد نام، دوز و زمان مصرف دارو دارد. غالبا بسته یا قوطی دارو می‌تواند اطلاعات کافی را در اختیار پزشکان و کادر درمان قرار دهد.  

بعضی مراکز درمانی و مطب‌ها دارای تجهیزات کافی برای درمان موارد اوردوز هستند. با این حال، سایر مطب‌ها نیز به بیماران توصیه می‌کنند به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنند. در وضعیت‌های حاد بهتر است که از همان ابتدا با اورژانس تماس بگیرید. معمولا اطرافیان و نزدیکان فرد نمی‌توانند تشخیص درستی در مورد وخامت حال او داشته باشند. همیشه بهتر است حتی در شرایطی که وضعیت بیمار ظاهرا وخیم نیست نیز به نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی مراجعه کنید.

هنگام رویارویی با موارد اوردوز دارو، بهتر است احتیاط لازم را داشته باشید. واکنش هر فرد متفاوت بوده و پیش‌بینی واکنش بدن هر فرد به داروها و مواد خاص واقعا دشوار است. در همین حال، بسیاری از افرادی که به آن‌ها گفته می‌شود باید به اورژانس مراجعه کنند، ممکن است علائم جسمانی مسمومیت حاد را نداشته باشند. در مقابل، دیگرانی نیز ممکن است با مصرف همان دارو و دوزی مشابه، وضعیت وخیمی داشته باشد. 

کسی که از رفتن به بیمارستان و درمانگاه امتناع می‌کنند، ممکن است نیاز به مداخله کادر درمانی آموزش‌دیده و ماموران اورژانس داشته باشد. برای این خدمات باید با فوریت‌های پزشکی (خط تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید. اعضای خانواده و نزدیکان نیز می‌توانند در ترغیب فرد برای مراجعه به درمانگاه یا پزشک موثر باشند.

همراهان فرد اوردوز کرده می‌توانند با همراه داشتن بسته و قوطی داروها به پزشک اورژانس در تشخیص وضعیت فرد کمک کنند.  

برای مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید...

زردی چیست؟

به تجمع بیلی‌روبین در خون زردی یا یرقان گفته می‌شود. بیلی‌روبین رنگدانه زردی است که هنگام تجزیه گلبول های قرمز آزاد می‌شود. تجمع بیش از حد این رنگدانه در خون باعث زرد شدن پوست، چشم ها و لثه ها می‌شود.

کبد به طور معمول بیلی‌روبین خون را فیلتر می‌کند، بنابراین زردی معمولاً به علت اختلالات یا نارسایی کبد ایجاد می‌شود.

اکثر موارد زردی در نوزادان، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به نقص ایمنی رخ می‌دهد.

در بیشتر موارد، میزان بیلی‌روبین خون ۲ تا ۳ میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باعث بروز علائم قابل توجه خواهد شد.

yektanet.com

رژیم غذایی برای زردی، رژیم غذایی چه نقشی در بهبود زردی دارد؟

بعضی از غذاها نسبت به سایر غذاها هضم کبدی راحت تری دارند.

رژیم غذایی فرد نقش بسزایی در بهبود و پیشگیری از زردی دارد و یکی از روش های کاهش بیلی روبین محسوب می‌شود.

در طول هضم، کبد با تولید صفرا به روده کمک می‌کند تا چربی ها را تجزیه کند.

کبد همچنین مسئول متابولیزه مواد مغذی هضم شده، سموم و داروها نیز است.

تمام غذاها و نوشیدنی هایی که می‌خوریم، برای هضم و جذب به نوعی به کبد نیاز دارند. اما مواد مغذی و مواد شیمیایی مختلف، هضم متفاوتی دارند و هضم بعضی از مواد برای کبد سخت‌تر از سایرین است.

این امر به ویژه در مورد مقادیر بالای قندهای تصفیه شده، نمک و چربی‌های اشباع صادق است.

سمومی مانند الکل و همچنین برخی داروها می‌توانند به سلولهای کبدی در هنگام سوخت و ساز آسیب بزنند.

معمولاً به مبتلایان به زردی توصیه می‌شود غذاها و نوشیدنی هایی بخورند که به بهبود هضم و سوخت و ساز بدن کمک کند، کبد را از آسیب بیشتر محافظت کند و درواقع روش های کاهش بیلی روبین را به این افراد توصیه می‌کنند.

بایدهای تغذیه زردی بزرگسالان یا رژیم غذایی برای زردی: برای زردی چی بخوریم؟

رژیم غدایی زردی

پزشک برای شخصی که از زردی بهبود می‌یابد، یک برنامه درمانی اختصاصی از جمله پیشنهادات رژیم غذایی را ارائه می‌دهد.

این پیشنهادات بسته به شدت زردی و شرایط پزشکی هر فرد متفاوت خواهد بود. اما غذاهای خاصی وجود دارد و به اکثر افراد مبتلا به یرقان توصیه می‌شود آنها را به رژیم غذایی خود بیفزایند.

مواد غذایی و نوشیدنی هایی که باید برای بهبود زردی مصرف شوند عبارتند از:

آب

هیدراته ماندن یکی از بهترین راه های کمک به کبد در بهبودی از زردی است. آب نه تنها به سهولت هضم غذا کمک می‌کند، بلکه به کبد و کلیه ها کمک می‌کند تا سموم را دفع کنند.

عموما افراد باید حداقل ۶۴ اونس یا حداقل زیر ۲ لیتر آب در روز بنوشند.

اگر خوردن مقادیر فراوان آب برای شما سخت است، می‌‌توانید یک قاشق چای خوری یا بیشتر آب لیمو، لیموترش یا گریپ فروت را به عنوان آنتی اکسیدان و طعم دهنده به آب اضافه کنید.

میوه و سبزیجات تازه، جزء اصلی رژیم غذایی برای زردی

میوه ها و سبزیجات تازه حاوی آنتی اکسیدان ها و فیبرهای قدرتمندی هستند که می‌توانند به کاهش آسیب های کبدی در هنگام سوخت و ساز بدن و سهولت در هضم غذا کمک کنند.

تمام میوه ها و سبزیجات حاوی مقداری از مواد مغذی سازگار با کبد هستند، اما برخی به ویژه برای بهبود شرایط کبد مفید هستند. استفاده از میوه ها و سبزیجات با عنوان درمان گیاهی بیلی روبین بالا در بین مردم رایج است.

میوه های مفید برای زردی بزرگسالان

زغال اخته کامل، زغال اخته و انگور

مرکبات به ویژه لیمو، لیموترش و گریپ فروت

پاپایا و خربزه

کدو تنبل، سیب زمینی شیرین

آووکادو و زیتون

گوجه فرنگی

هویج، چغندر و شلغم

سبزیجات مانند کلم بروکلی، گل کلم و جوانه بروکسل

زنجبیل و سیر

سبزی اسفناج

مردم باید میوه و سبزیجات کامل مصرف کنند و از مصرف نوشیدنی های پرکالری و کم فیبر مثل  آب میوه های صنعتی پرهیز کنند.

قهوه و چای گیاهی

قهوه و چای های گیاهی حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان و همچنین کافئین هستند که می‌توانند به هضم غذا کمک کنند.

قهوه به کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبدی از جمله سرطان و فیبروز کمک می‌کند و پیشرفت آنها را کند می‌سازد.

غلات کامل

غلات حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی مناسب برای کبد، از جمله چربی های سالم، فیبر، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی هستند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ تأیید کرد که افرادی که جو دوسر می‌خورند، که سرشار از بتاگلوکان است، عملکرد کبدشان پس از ۱۲ هفته مصرف بهبود یافته است.

آجیل و حبوبات

بیشتر آجیل ها و حبوبات سرشار از آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین E و اسید فنولیک هستند.

آجیل و حبوبات کامل نیز معمولاً سرشار از فیبر و چربی های سالم هستند. مطالعات نشان می‌دهد که گردو و سایر آجیل درختی هنگام مصرف منظم از عملکرد کبد مفید هستند.

پروتئین سبک

پروتئین های سبک، از جمله توفو ، حبوبات و ماهی، فشار کمتری روی کبد نسبت به گوشت قرمز دارند. گونه های مختلف ماهی حاوی امگا ۳ و روی هستند که به متابولیسم اسیدهای چرب، الکل ، کربوهیدرات ها و پروتئین کمک می‌کنند.

نبایدها و پرهیزها در رژیم غذایی برای زردی

نبایدها و پرهیزهای غذایی

مواد غذایی و نوشیدنی هایی که مصرف آنها برای بهبود زردی باید حذف یا محدود شود شامل موارد زیر است:

الکل مضرترین جزء در رژیم غذایی زردی

الکل برای اکثر بافت های داخلی بدن از جمله کبد سمی است. استفاده زیاد از الکل می تواند باعث التهاب مزمن، کاهش عملکرد کبد و فیبروز شود.

بیشتر افراد مبتلا به یرقان یا سایر بیماری های کبدی باید سعی کنند از الکل به طور کامل پرهیز کنند.

کربوهیدراتهای تصفیه شده

سودا، انواع کیک ها، نان سفید و ماکارونی و پاستا حاوی مقادیر زیادی قند تصفیه شده هستند.

قند بالا با تعدادی از بیماری های مرتبط با اختلال عملکرد کبد از جمله دیابت نوع ۲ و چاقی مرتبط است.

غذاهای بسته بندی شده ، کنسرو شده و دودی

بسیاری از غذاهای بسته بندی شده، کنسرو شده یا دودی، به ویژه گوشت ها و سبزیجات کنسرو شده، حاوی مقادیر زیادی مواد نگهدارنده هستند.

این مواد نگهدارنده معمولاً اشکال نمکی مانند نیترات و سولفات هستند. نمک، هضم و سوخت و ساز بدن را دشوارتر می‌کند.

مواد غذایی با ۱.۵ گرم نمک در ۱۰۰ گرم، یا حاوی مقادیر ۰.۶ گرم یا بیشتر سدیم، پر نمک در نظر گرفته می شوند و در رژیم غذایی برای زردی نباید از این رده استفاده شود.

چربی های اشباع و ترانس

غذاهای سرخ شده و روغنی حاوی مقادیر زیادی چربی های اشباع و ترانس هستند که هضم آن دشوار است، به خصوص آنهایی که با روغن های گیاهی هیدروژنه تهیه شده اند.

برخی از لبنیات، از جمله پنیر، شیر کامل و ماست پرچرب نیز حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع هستند.

محققین کاملاً مطمئن نیستند که چرا، اما بررسی ها نشان می‌دهد افرادی که مقادیر زیادی چربی اشباع و ترانس مصرف می کنند، دچار تغییر بافت کبد و افزایش مقاومت به انسولین می‌شوند. انسولین به کنترل قند خون و هضم قند کمک می‌کند.

مصرف زیاد چربی های اشباع و ترانس نیز به چاقی و سوء تغذیه مرتبط بوده است که هر دو از عوامل خطر برای کبد و از جمله زردی هستند.

توصیه می‌شود در تدوین رژیم غذایی برای زردی میزان مصرف چربی اشباع را به ۵ تا ۶ درصد از کل کالری دریافتی روزانه محدود و سعی کنید از چربی های ترانس به طور کلی پرهیز یا مصرف آنها را محدود کنید.

ماهی یا صدف خام

ماهی های خام یا پخته نشده و صدف ممکن است حاوی سموم باشند که می توانند به کبد و سایر قسمت های دستگاه های گوارشی آسیب برساند.

همچنین این خطر وجود دارد که آنها حاوی ویروس، باکتری و انگل باشند و کبد را آلوده کنند.

گوشت گاو و گوشت خوک

گوشت های غنی، مانند گوشت گاو و گوشت خوک، حاوی مقادیر زیادی اسیدهای آمینه و چربی های حیوانی هستند که هضم آن دشوار است و به کبد فشار وارد می‌کنند.

بیشتر مطالعات نشان می دهد که گوشت های بدون چربی مانند مرغ و ماهی و همچنین پروتئین های گیاهی مانند حبوبات و توفو منابع پروتئین سازگار با کبد هستند.

چه کسانی از رعایت رژیم غذایی برای زردی بهره می برند؟

کودکان از خوردن غذای سالم بیشتر بهره مند می‌شوند.

برای افرادی که ریسک بالای ابتلا به زردی دارند توصیه می‌شود که غذاهای سالم و مفید برای کبد مصرف کنند تا به کاهش این احتمال کمک کند.

بهترین رژیم غذایی برای زردی چیست؟ بایدها و نبایدهای تغذیه ای

افرادی که ممکن است از رژیم غذایی برای زردی بهره مند شوند عبارتند از:

زنان باردار و مادران شیرده

نوزادان و کودکان

افراد با نقص ایمنی

مبتلایان به بیماری کبد مانند هپاتیت، انسداد مجاری صفراوی (سنگ کیسه صفرا یا تومورها)

بیماری کبد الکلی یا کبد چرب

چهره شما به صورت ژنتیکی شکل گرفته است ، اگرچه انجام دادن تمریناتی که موجب کاهش چربی صورت می شود، ممکن است تاثیر ظاهری برروی صورت شما داشته باشد.

با این حال، حتی با از دست دادن وزن نیز به طور کامل نمی توان شکل اصلی صورت را تغییر داده و مثلا چهره را به صورت بیضی یا مستطیلی تبدیل کنید. برای استخوانی کردن صورت لازم است به نکات ساده و عملی توجه کرد.

به منظور لاغر شدن صورت ، باید در ابتدا نسبت به کم کردن وزن بدن خود اقدام کنید. مصرف کالری خود را کاهش دهید و بیشتر تحرک داشته باشید. به طوری که شما کمبود ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ کالری را در طی روز جبران کرده و مواد غذایی را تقسیم بندی کنید.

با کاهش یافتن کالری اضافه، وزن شما نیز تا حدودی کاهش می یابد. توصیه می شود که انجام فعالیت بدنی و ورزش فراموش نشود، تا به این وسیله ، کاهش وزن شما قابل توجه باشد.

تصویر لاغر شدن صورت

رژیم غذایی مناسب با مصرف دانه های تصفیه شده،  پرهیز از مصرف قند و چربی های اشباع شده ، در کاهش وزن به شما کمک می کند.

وعده های غذایی خود را به صورت ترکیبی از گوشت سفید، مرغ و ماهی همراه با سبزیجات تازه و دانه های کامل در نظر بگیرید. مخلوط تهیه شده از میان وعده های فرآوری شده، و کره های انرژی زا را با میوه های تازه، ماست کم چرب و کره گردویی جایگزین کنید.

روش‌های برجسته کردن گونه

صورت استخوانی و لاغر با اندامی لاغر و متناسب برای شما دلخواه خواهد بود. اگر پزشک شما برای حفظ سلامت بدن شما در مورد افزایش وزن توصیه کرده است، در این صورت ازیک رویکرد سالم  برای اضافه کردن وزن بدن خود استفاده کنید.

افزایش وزن هنگام مصرف کالری بیشتر در بدن شما رخ می دهد. مصرف کالری در غذاهایی مانند پروتئین، دانه های کامل، سبزیجات نشاسته دار، چربی های غیر اشباع و لبنیات، باعث می شود که شما به همراه تغذیه سالم، به وزن مناسب  خود برسید.

برای جوانسازی پوست صورت چه باید کرد؟

بهترین راه های جوانسازی پوست صورت را در این مقاله بخوانید.

استخوانی کردن صورت با نوشیدن آب

استفاده ازیک رژیم غذایی سالم ، به کاهش رطوبت آب کمک می کند. این علامت معمولا زمانی اتفاق می افتد که شما دوره رژیم خود را به طور مناسبی طی کنید. رژیم غذایی شما باید شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، آجیل، و دانه های کامل باشد. حداقل سه باردر روز از  میوه و سبزیجات استفاده کنید.

بهتر است از موادی مانند الکل و نوشیدنی های کافئین دار که سبب تجمع آب در بدن و صورت می شود ، پرهیز کنید. درعوض، هر روز مقدار زیادی آب بنوشید. جایگزین کردن آب با سایر نوشیدنی ها،نه تنها مصرف کالری شما را کاهش می دهد، بلکه باعث لاغر و استخوانی شدن صورت شما نیز می شود.

استخوانی کردن صورت با کاهش وزن

تغذیه مناسب، پوست و رنگ پوست شما را بهبود می بخشد و همچنین انرژی و سلامت عمومی را به همراه می آورد. از افزایش سریع وزن جلوگیری کنید کالری ناسالم از شکر، دانه های تصفیه شده و چربی های اشباع شده باعث ایجاد چربی بیش از حد در بدن شده و می تواند باعث بروز مشکلات زیادی برای شما شود.

کم کردن وزن

با تغذیه سالم و جلوگیری از مصرف بیش از اندازه کالری، شما دارای وزن مناسب و عضلات سالم ترخواهید بود.با این کار صورت شما نیز چربی خود را از دست داده و می توانید صورتی لاغر و استخوانی داشته و در استخوانی کردن صورت موفق شوید.

جلوگیری از چاق شدن صورت

با بالا رفتن سن، ممکن است چربی بدن نیز کاهش یابد. سیگار کشیدن، مصرف نوشیدنی های الکلی، در معرض نور خورشید بودن و برخی داروها نیز می تواند ظهور پیری را افزایش دهد. کلاژن، پروتئینی است که پوست صورت را شاداب می کند.

چاقی-صورت

همراه با کاهش چربی در بدن،چربی در ناحیه صورت نیز کاهش می یابد و باعث  استخوانی و لاغر شدن صورت می شود. جلوگیری از افزایش سطح ناسالم چربی به منظور جلوگیری از چاق شدن صورت ، بسیار مهم است.

سماق و پوست انار برای لاغر کردن صورت

این نکته را فراموش نکنید که چاق و یا استخوانی بودن صورت ، یک مولفه ژنتیکی دارد که نمی توانید تنها با رژیم غذایی یا ورزش  آن را تغییر دهید. یک مساله مهم را فراموش نکنید؛ اینکه غذاهایی که باعث نفخ می شوند را کمتر مصرف کنید.

خواص سماق

مواد غذایی نفاخ فقط باعث دل درد نمی شود، بلکه این گونه مواد غذایی باعث چاقی صورت می شود. از گیاهانی که باعث جمع شدن صورت می شوند استفاده کنید زیرا این گیاهان دارای خاصیت جمع کنندگی پوست هستند. مانند سماق و پوست انار.

استخوانی کردن صورت با بخور

استفاده از بخور، می تواند در کاهش چربی صورت بسیار موثر باشد. زمانی که شما با گیاهان صورت خود را بخور می دهید، این کار باعث عرق کردن صورت و در نتیجه کاهش چربی آن می شود و در استخوانی کردن صورت موثر است.

استخوانی کردن صورت با بخور

همین موضوع سبب لاغر شدن صورت شما می شود. برای این کار ابتدا آب را جوشانده و بگذارید کمی سرد شود،در این زمان با استفاده از یک حوله ، حوله را مرطوب کرده و بر روی صورت بگذارید.

این کار را ۵ بار تکرار کنید که بهتر است ۱ ساعت قبل از رفتن به رختخواب این کار انجام شود. بخار، منافذ صورت را باز کرده و چربی صورت خارج شده و به این ترتیب صورت لاغر می شود.

مقدمه‌ای بر درمان اختلال اضطراب اجتماعی

درمان اختلال اضطراب اجتماعی SAD))، بستگی به شدت علائم عاطفی و جسمی شما و چگونگی عملکرد روزانه ی شما دارد. طول درمان اختلال اضطراب اجتماعی نیز متفاوت است. برخی افراد ممکن است به خوبی به درمان اولیه پاسخ دهند و نیاز به گزینه‌های بیشتری نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به برخی اشکال حمایت و درمان‌های مکمل داشته باشند. در این مطلب شما را با روش تشخیص و انواع روش‌های درمان اختلال اضطراب اجتماعی آشنا می‌کنیم.

مشخص شده است که هم درمان‌های دارویی و هم درمان‌های روان‌شناختی، در درمان اختلال اضطراب اجتماعی موثر هستند. اختلال اضطراب اجتماعی عمومی، به بهترین شکل به ترکیب دارو و درمان پاسخ می دهد در حالی که درمان اختلال اضطراب اجتماعی به شکل روان‌شناختی، به تنهایی نیز برای افراد مبتلا به این اختلال کفایت می‌کند. بنابراین اگر شما مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی باشید یا فکر می کنید که مبتلا به این بیماری هستید، باید بدانید که می توانید بر آن غلبه کنید و درمان اختلال اضطراب اجتماعی به سادگی امکانپذیر است.

چه زمانی اضطرب اجتماعی تبدیل به یک مشکل می شود؟

 درمان اختلال اضطراب اجتماعی - راه های درمان اختلال اضطراب اجتماعی - دکتر آل یاسین 

این طبیعی است که برخی اوقات در موقعیت های اجتماعی احساس اضطراب کنیم. بسیاری از افراد در شرایط کاری یا زمانی که می‌خواهند یک سخنرانی ارائه دهند، احساس اضطراب می کنند. زمانی که اضطراب اجتماعی، خیلی شدید می شود یا به طور مکرر رخ می دهد، می تواند نشان‌دهنده ی یک مشکل باشد. اضطراب اجتماعی می تواند منجر به ایجاد پریشانی شود و بسیاری از جنبه های زندگی فرد از جمله موارد زیر را تحت تاثیر قرار دهد:

در کار و تحصیل

• مثال ها: مشکل با مصاحبه های کاری؛ مشکل تعامل با مدیران یا همکاران؛ مشکل در سوال پرسیدن و پاسخ دادن در جلسات یا کلاس: رد کردن ارتقاء شغلی؛ اجتناب از انواع خاصی از کارها یا مسیرهای شغلی؛ کارایی ضعیف در کار یا مدرسه؛ کاهش لذت از کار یا مدرسه.

در روابط اجتماعی

• مثال ها: مشکل ایجاد و حفظ روابط دوستی و روابط رمانتیک؛ مشکل در باز کردن سر صحبت با دیگران؛ مشکل در به اشتراک گذاشتن ایده ها.

در فعالیت های تفریحی و سرگرمی

• مثال ها: اجتناب از امتحان چیزهای جدید؛ اجتناب از حضور در کلاس ها یا جلسات درس؛ اجتناب از فعالیت هایی که شامل تعامل با سایرین هستند، مانند رفتن به اسکی یا باشگاه.

در فعالیت های روزانه

• مثال ها: مشکل در انجام فعالیت های روزانه مانند رفتن به فروشگاه مواد غذایی، بیرون رفتن برای خوردن غذا، سوار اتوبوس شدن، درخواست راهنمایی و غیره.

تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی

اختلال اضطراب اجتماعی، یکی از معمول ترین اختلالات اضطراب است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، در موقعیت های اجتماعی کاملا احساس عصبی بودن و ناراحتی می کنند. آن ها خیلی نگران هستند که کار خجالت‌آور یا تحقیرکننده ای انجام دهند یا اینکه سایرین در مورد آن ها بد فکر کنند. این افراد خیلی خجالتی هستند و دائما احساس روی صحنه‌بودن دارند.

استراتژی های زیر برای شما طراحی شده اند تا برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی از آن ها استفاده کنید. این استراتژی ها به بهترین شکل برای بزرگسالانی با علائم ملایم تا متوسط این نوع از اضطراب مورد استفاده قرار می گیرند. برای افرادی که علائم شدیدتری دارند، ما درمان اختلال اضطراب اجتماعی با یک متخصص سلامت روان را توصیه می کنیم. اگرچه این استراتژی ها می توانند در خانه نیز برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی شما مورد استفاده قرار بگیرند.

تجویز دارو برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی

چندین نوع مختلف از داروها برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی تجویز می شوند. هریک از آن ها مزایا و معایب خودشان را دارند که بستگی به موقعیت خاص شما دارد. این بدین معنی است که چندین نوع از داروها ممکن است در بهبود علائم اختلال اضطراب اجتماعی مفید باشند و یا یکی از آن ها ممکن است، برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی شما موثر باشد.

تجویز دارو برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی

چندین نوع مختلف از داروها برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی تجویز می شوند. هریک از آن ها مزایا و معایب خودشان را دارند که بستگی به موقعیت خاص شما دارد. این بدین معنی است که چندین نوع از داروها ممکن است در بهبود علائم اختلال اضطراب اجتماعی مفید باشند و یا یکی از آن ها ممکن است، برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی شما موثر باشد.

مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

داروهای SSRIs اولین گزینه درمانی برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی هستند که به دلیل عوارض جانبی قابل تحمل و سهولت تجویز آن ها می باشد. به هرحال، به دلیل پتانسیل ایجاد اثرات ترک، مصرف داروهای SSRIs باید در انتهای درمان به تدریج کاهش پیدا کنند. گزینه ها شامل موارد زیر هستند:

• پاکسیل CR (پاروکستین)

• لووکس CR (فلووکسامین)

• زولوفت (سرترالین)

• لکساپرو (سیتالوپرام)

• سلکسا (سیتالوپرام)

• پروزاک (فلوکستین)

مهارکننده های بازجذب سروتونین - نور اپی نفرین (SNRIs)

SSRIsها یک کلاس از ضدافسردگی ها هستند که در درمان اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند و روی نوروترنسمیتر سروتونین عمل می کنند. گزینه ها شامل موارد زیر هستند:

• افکسور XR (ونلافاکسین)

• سیمبالتا (دولوکستین)

• پریستیک (دس ونلافاکسین)

مهارکننده های مونو آمین اکسیداز (MAOIs)

در گذشته داروهای MAOIsموثرترین درمان برای اختلال اضطراب اجتماعی در نظر گرفته می شدند؛ به هرحال، اگر دستورالعمل های غذایی و دارویی به درستی دنبال نشوند، این داروها دارای ریسک عوارض جانبی جدی هستند. گزینه های دارویی در این گروه، شامل موارد زیر هستند:

• ناردیل (فنلزین)

• پارنات (ترانیل سیپرومین)

• مارپلان (ایزوکربوکسازید)

امروزه، به دلیل نگرانی در مورد عوارض جانبی، داروهای MAOIs در درمان اختلال اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار نمی گیرند. برخی از تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که فنلزین (نام برند ناردیل)، موثرترین دارو برای اختلال اضطراب اجتماعی است.

بلاک کننده های بتا

بلاک کننده های بتا معمولا قبل از یک رویداد ایجاد کننده ی اضطراب مانند یک نمایش، برای کاهش علائم اضطراب مانند ضربان قلب بالا، لرزش دستان و دلشوره داشتن به صورت خوراکی مصرف می شوند. گزینه ها شامل موارد زیر هستند:

• ایندرال (پروپرانولول)

• تنورمین (آتنولول)

بلاک‌کننده های بتا در موقعیت هایی که نیاز به وضوح ذهنی دارند، مفید هستند چون آن ها روی توانایی شناختی، عارضه ی جانبی ندارند.

بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها، آرام بخش های ملایمی هستند که علایم اضطراب را توسط آرام کردن سیستم عصب مرکزی کاهش می دهند. اگرچه عملکرد سریعی دارند و به خوبی تحمل می شوند اما پتانسیل ایجاد اعتیاد دارند و نباید برای کسانی که اختلال سوء مصرف مواد دارند تجویز شوند. گزینه های دارویی در این گروه، شامل موارد زیر هستند:

• آتیوان (لورازپام)

• والیوم (دیازپام)

• زاناکس (آلپرازولام)

• کلونوپین (کلونازپام)

این کلاس از داروها به عنوان اولین گزینه برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی در نظر گرفته نمی شوند.